سلام و صد سلام، اول اینکه خیلی خوشحالم به اینجا سر می‌زنید. از وقتی وبلاگ راه افتاده با خیال راحت می‌توانم بیشتر بنویسم. واقعا اینستاگرام جای مفصل حرف زدن نیست. چند وقتی می‌شود که یک خلاصه در اینستاگرام می‌گویم و اینجا داستان را مفصل‌تر باز می‌کنم.
چند سال پیش من به مدت یک ماه برزیل را گشتم. از بالا تا پایین. این هفته دوباره برگشتم سراغ عکس‌ها و فیلم‌هایش که بتوانم اینجا مفصل‌تر از برزیل حرف بزنم.
خوب برویم سراغ این ساحل و این عکس.
چند روز اول سفر در ریو گذشت. من این عکس را از بالکن محل اقامتمان گرفتم که فکر می‌کنم در طبقه‌ی یازدهم بود. این عکس از کنار هم گذاشتن سیصد تا عکس هشت ثانیه‌ای ساخته شده است، یعنی چهل دقیقه.
به پایین سمت چپ عکس نگاه کنید. برش نزدیکتر را این پایین ببینید.
این خطوط رد پرواز‌های بی هدف چندین پرنده دور این پروژکتورهای پر نور است.
عکس پایین، غروب همان شب است. در همان قسمت دو میله‌ی بلند می‌بینید که روی آنها چندین پروژکتور نصب شده است. بعد از پیدا کردن آن دو میله در عکس حالا آسمان را نگاه کنید. باران آمد و از بالای سر ما رد شد و رفت در منطقه‌ای دیگر، آن دور دست‌ها در افق می‌بینید که هنوز دارد باران می‌بارد و رنگین کمان هم پیدایش شد.
این عکس‌ها هم طلوع همان شب است. طلوع را رفتم لب ساحل تا خوب تماشا کنم. در ریو و لب این ساحل همیشه صبح خیلی زود خود برزیلی‌ها هم دیده می‌شدند که برای آفتاب گرفتن و دوچرخه سواری و پیاده روی می‌آمدند.
ما همه در مورد آلودگی آب و خاک و هوا شنیدیم، ولی شاید کلمه‌ی آلودگی نوری یک خرده عجیب به نظر بیاد.
نوری که تا به امروز نشانه‌ی پیشرفت بوده چطور به آلودگی تبدیل شد؟ نوری که سیاستمداران مدام با آن پز می‌دهند که اینجا و آنجا را هم چراغانی کردیم چطور به آلودگی تبدیل شد؟ واقعیت این است که شور هر چیز را در بیاوریم به زودی می‌شود آلودگی.
حالا سالهاست بشر شور نور را در آورده است. بله! استفاده‌ی نادرست از نور‌های مصنوعی آلودگی ایجاد می‌کند و این آلودگی روی سلامتی ما و شما و حیوانات و گیاهان و پرنده ها و در کل همه‌ی موجودات روی کره‌ی زمین تاثیر گذاشته.
تا همین چند سال پیش، خودمان هم خبر نداشتیم، ولی الان سالهاست با یک سری آزمایش‌های دقیق و کاملا علمی، خیلی از تاثیرات منفی آلودگی نوری را مشخص و اثبات کرده‌اند. یکی از مشخص‌ترین ضررها همین است که در این عکس می‌بینید.
اغلب پرنده‌ها به چندین دلیل در شب مهاجرت می‌کنند. یکی از دلیل‌ها این است که زیر نور آفتاب گرما زده می‌شوند، دومی این است که سیستم ردیابی پرنده‌ها با ستاره‌ها و ماه کار می‌کند. از وقتی شهر‌های بزرگ و پر نور ساخته شدند، پرنده‌ها، ستاره‌ها را در نور شهرها گم می‌کنند و از مسیر مهاجرت خود منحرف می‌شوند. در بسیاری از موارد، به خاطر خروج از مسیر همیشگی زندگی‌شان می‌میرند.
در کل کره‌ی زمین زندگی چهار میلیارد پرنده سالانه به خاطر آلودگی نوری در خطر هستند.
این یکی از ده‌ها ضرر آلودگی نوری بود. پرندها از مفیدترین جانداران روی زمین هستند که در کنترل آفات، افزایش حاصلخیزی خاک، تامین غذای آبزیان، گرده‌افشانی و… نقش بسیار پررنگی دارند. پس به خاطر جان خودمان و کودکانمان هم که شده باید بیشتر مراقب پرنده‌ها باشیم.
در تصویر مطلبی که با موضوع ایران جان منتشر کردم و همچنین در نوشته‌ام با موضوع بارش شهابی، ستاره‌ها در افق و در آلودگی نوری شهرها، ناپدید شده‌اند، اما آسمان بالای سرمان تاریک و پر از ستاره است.
حالا ما چه کارهایی از دستمان بر می‌آید؟
مثلا اگر باغی یا ویلایی داریم یا برق روستا دست ماست یا هر چراغی که کنترل آن دست ماست، یا نظر ما هم روی آن تاثیر دارد سعی کنیم تا حد ممکن، از نور، کم و بهینه استفاده کنیم و فقط در ساعت‌های مورد نیاز روشن کنیم و برای چراغ‌ها و منبع نورها کلاهک بگذاریم تا فقط جلوی پای ما روشن شود نه آسمان.
اگر با لامپ صد وات هم چشم ما جلوی پایمان را می‌بیند برای چه در کوچه و یا جلوی در مغازه پروژکتورهای با وات زیاد روشن می‌کنیم؟
این را هم بگویم تا بحال هیچ آماری نشان نداده که نور بیش از حد، میزان جرم و جنایت را کم می‌کند. یعنی اگر لامپ صد وات را بکنید دویست وات آقا دزده قید ویلا و مغازه‌ی شما را نمی‌زند و زیاد شدن بی هدف نور تاثیری در نقشه‌ی دزد ندارد. اگر اینطور بود کشور‌های شمال اروپا نباید اینقدر امن می‌بودند. من در نروژ و هم در ایسلند دیدم که جاده‌ها و خارج شهرها کاملا تاریک بودند. شاید به خاطر شفق‌های قطبی که از جاذبه‌های گردشگری آن کشورها است سعی می‌کنند نور‌های مصنوعی را کنترل کنند. ولی به هر دلیلی که بود نور مصنوعی در آن کشورها بسیار کمتر بود.
شبی در شمال نروژ اتاقی در خانه‌ای گرفتم، دوربین و تمام وسایلم روی صندلی عقب ماشینی که کرایه کرده بودم ولو بود. از صاحب خانه پرسیدم اینجا امن است یا من وسایل ماشین را خالی کنم، خندید و گفت: من و مادرم و مادرش تا حالا اینجا دزدی ندیدیم. تاریک بود ولی امن بود.
چرا راه دور می‌رویم؟ مگر روستاهای خودمان نیستند؟ من روستاهای زیادی رفتم که نور نبود و یا کم بود ولی امن بود و من دوربینم تا صبح بیرون بود و هیچی نشد. پس به بهانه‌ی امنیت، نور را بیش از حد زیاد نکنیم. مشکل ناامنی جاهای دیگری است و مسئله‌ای عمیق‌تر
با چراغ زیاد روشن کردن، نه تنها مشکل حل نمی‌شود بلکه یک مشکل دیگر یعنی آلودگی نوری هم اضافه می‌کنیم. مبارزه با آلودگی نوری معنی‌اش این نیست که از نور استفاده نکنیم؛ بلکه معنی‌اش این است که به اندازه، به جا و استاندارد استفاده کنیم. چند ماه پیش ما شروع کردیم به تولید پادکست و یک اپیزود از آن به طور خیلی مفصل راجع به همین موضوع است، منتها هنوز فرصت نکردیم بقیه‌ی کارهای پادکست را انجام دهیم و شروع کنیم به انتشار اپیزودها.
چند ماه صبر کردیم تا ویدیو‌ها و عکس‌ها به روز منتشر شوند و بعد یک وقت مفصل‌تری برای پادکست بگذاریم، امیدوارم به زودی بتوانیم این اپیزود آلودگی نوری را که بسیار هم مهم است منتشر کنیم.
در پایین، چند عکس دیگر از گوشه و کنار برزیل می‌بینید. برزیل همانقدر که طبیعت زیبایی دارد، همانقدر هم جرم و جنایات محیط زیستی فراوانی دارد. در سال ۲۰۱۷ ، به گزارش دیلی میل، دویست و هفت فعال محیط زیست در دنیا کشته شدند و در گزارش نشنال جئوگرافیک اشاره شده که فقط ۵۷ تای آنها در کشور برزیل فعالیت می‌کردند. این پروژه‌ی عکاسی را که در مورد فعالان محیط زیست برزیل است ببینید که بسیار عکس‌های قابل تاملی دارد و در سال ۲۰۲۰ برنده‌ی مسابقه‌ی جهانی عکاس برتر سال سونی شد.
خلاصه که به نظر می‌رسد مردم هر روز نسبت به محیط زیست اطرافشان دارند آگاه‌تر می‌شوند و به دنبال این آگاهی، بعضی فشار‌ها هم بیشتر می‌شود. به امید آگاهی از محیط اطرافمان.
آگاهی سلیقه را تغییر می‌دهد.
من خودم بعد از آگاه شدن از زیان نور مصنوعی بیش از حد، دیگر خیابان‌ها و شهرهایی که بی‌پروا بزرگ و روشن‌تر می‌شوند برایم جذابیت قبل را ندارند.
اگر هم می‌خواهید بدانید عکس اصلی وبلاگ را چطور گرفتم، ویدیوی پایین را ببینید.
چطور از رد حرکت ستاره ها عکاسی کنیم؟
ویدیو در یوتیوب منتشر شده، پس برای دیدنش باید فیلتر شکن خود را روشن کنید.
